W dyskusji panelowej pt. ” Rola instytucji kultury w świecie edukacji, turystyki i polityki – cz.I”, która odbyła się w trakcie XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu (5-7 września 2023) udział wzięli: Elżbieta Piniewska (Przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego), Giosue J. Prezioso (Dziekan Unicollege Torino), Vladyslav Berkovskyi (Dyrektor Wykonawczy Ukraińskiego Funduszu Kultury), Jędrzej Witkowski (Prezes Fundacji Centrum Edukacji Obywatelskiej) oraz Marta Walak (Dyrektor Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim).
Moderatorem dyskusji był Maciej Piwowarczuk (Prezes Fundacji na rzecz Wielkich Historii).
Zdaniem Elżbiety Piniewskiej (nauczycielka i prowadząca Inowrocławski Teatr Otwarty) kultura to miejsce, w którym wyrabia się kompetencje kulturową. Dla Marty Walek istotą wielokulturowości jest budowanie dialogu. Z kolei Vladyslav Berkovskyi wskazał na inną rolę instytucji kultury w czasie wojny, kiedy takie miejsca spełniają funkcje edukacyjne i funkcje psychologicznego wsparcia dla mieszkańców. Jędrzej Witkowski podkreślił, że najistotniejsze jest powszechne doświadczenie kultury w życiu realnym. Swój punkt widzenie wskazał również Giosua Prezioso, który mówił o roli uniwersytetu dla ogólnej edukacji.
Kolejnym tematem, który paneliści podjęli to kwestia kryzysu w instytucjach kultury. Według Macieja Piwowarczuka kryzys jest rzeczą stałą. Najważniejsze w kryzysie jest dawać świadectwo i być obok młodych ludzi . Trzeba przestać mówić ex cathedra i czasem dosłownie „usiąść razem na scenie”. Piwowarczuk zaznaczył, że w każdej instytucji kultury najważniejszy jest człowiek. Podobnego zdania była również Elżbieta Piniewska, mówiąc „Drogi i ronda są ważne, ale trzeba też powtarzać kultura, głupcze!”.
Marta Walek zauważyła, że w kryzysach ofiarą cięć budżetowych jest właśnie kultura i tak się stało w związku z kryzysem uchodźczym w Ukrainie. Jędrzej Witkowski wymienił jako zagrożenia marginalizację edukacji artystycznej oraz wyłącznie rytualny odbiór tekstów kultury. Podkreślił też, że jako społeczeństwo potrzebujemy sfery neutralności politycznej dla instytucji kultury i przedstawił przykłady rezydencji artystycznych dla uczniów na Mazowszu, gdzie młodzi ludzie tworzyli murale o tematyce klimatu. W trakcie dyskusji padła ciekawa hipoteza o tym, że już samo wysłuchanie młodych ludzi zmienia ich świat.
Po raz kolejny Giosue Prezioso wskazał, że wzrastająca liczba kursów MBA wpływa na niekorzyść edukacji kulturalnej. Do tego ułatwiona polityka wizowa dla studentów uczelni wyższych oraz masowe tworzenie uczelni prowadzących kursy online zmieniają świat uniwersytetów publicznych w Europie. W dalszej części dyskusji sytuację na Ukrainie przedstawił Vladyslav Berkovskyi, gdzie instytucje kultury pozostały bez pomocy finansowej podczas wojny, a 60 % placówek kulturalnych w Ukrainie po prostu przestało istnieć.
Do jakich konkluzji doszli wspólnie uczestnicy tego panelu?
Prelegenci jednym głosem mówili o konieczności postrzegania organizacji pozarządowych jako partnerów w procesie edukacji: „należy zdjąć gorset strachu i podporządkowania”. Nauczyciele nie chcą uczyć tylko „do egzaminów” i koncentrować się na rankingach szkół. Potrzeba też dostrzec potencjał biznesowy kultury i przeprowadzić nowelizację przepisów dotyczących działalności muzeów. Przedstawiciel Ukrainy powiedział, że największą potrzebą instytucji kultury jest pokój. Padły też propozycje prywatyzacji instytucji kultury i apel o więcej dialogu między instytucjami.
Partnerem panelu było Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych.
